Neuro-sensitieve mindfulness bestaat uit twee delen:
👉 Kennis over het brein en het autonome zenuwstelsel
👉 Mindful bewustzijnsonderzoek op basis van deze kennis
DE GIFT VAN MINDFULNESS
Laten we eerst kijken wat mindfulness ons schenkt. Door mindfulness ontwikkelen we het vermogen bewustzijnsprocessen waar te nemen. Mindfulness helpt de verbanden te zien tussen lichaam, gevoel, gedachten en gedrag. Het is een bewustzijnstraining die ons uiteindelijk helpt onze automatische reacties te zien om van hieruit andere keuzes mogelijk te maken. We leren ons bewustzijn aan te sturen door helder te zien wat we moeten accepteren en helder te zien wanneer wij creatief en scheppend kunnen reageren.
DE GIFT VAN NEUROWETENSCHAPPELIJK KENNIS
Als we kennis over ons autonome zenuwstelsel (AZS) en ons brein meenemen in dit bewustzijnsonderzoek, leren we mindfulness neuro-sensitief in te zetten. We combineren mindfulness met neuroeducatie. Wat is hiervan de meerwaarde?Vanuit neuroeducatie kunnen we onze bewustzijnsprocessen beter begrijpen. We zijn hierdoor beter geïnformeerde bewustzijnsonderzoekers. Maar daarnaast leren we ook ons bewustzijn te verdiepen en te verfijnen. Met name op het gebied van onze lichamelijk en energetische waarnemingen.
In samenwerking met mindfulness ontwikkelen we het vermogen bewust samen te werken met de ongelooflijk gedifferentieerde intelligentie van onze automatische lichaamsprocessen.
HET RITME VAN REGULATIE
De grootste meerwaarde van neuro-sensitief bewustzijnsonderzoek is gedetailleerde kennis over ons autonome zenuwstelsel. Het AZS is de basis van onze instinctieve intelligentie. Het zorgt ervoor dat we instinctief – dat wil zeggen onbewust – weten wat ons helpt en wat ons schaadt. Wat veilig is en wat onveilig is. Onze lichaamsintelligentie weet vanzelf hoe we ons het beste kunnen reguleren.
We leren dat ons AZS hierbij ritmisch functioneert. Het heeft hiervoor twee stelsels ter beschikking: het sympathische zenuwstelsel dat ons verzorgt met levendigheid en uitreikende energie en het parasympathische zenuwstelsel dat ons helpt om te vertragen, te verteren en te herstellen. We leren ook dat het parasympathische zenuwstelsel een ‘grove’ remfunctie heeft, gefaciliteerd door de dorsale vagus, en dat het daarnaast een hoog verfijnde rem heeft ontwikkeld, de ventrale vagus. Deze verfijnde rem heeft zich bij alle zoogdieren ontwikkeld en maakt het mogelijk goed afgestemd te zijn in groepen en relaties. De ventrale vagus is bij ons mensen het meest verfijnd en helpt ons nauwkeurig af te stemmen op onze sociale omgeving. De ventrale vagus wordt daarom ook het sociale zenuwstelsel of het sociale betrokkenheid systeem genoemd.
NEUROCEPTIE
Educatie over de werking van ons AZS laat ook ons kennis maken met interoceptie, exteroceptie en neuroceptie. Alle drie zijn dit verfijnde instinctieve perceptie-systemen die lichaamsprocessen, invloeden van buiten én signalen van veiligheid en gevaar registreren.
Dat klink allemaal supertechnisch, maar als we eenmaal begrijpen hoe het functioneert, dan begrijpen we ons dagelijkse gedrag, onze dagelijkse stress en onze dagelijkse momenten van veerkracht en levensgemak. We leren bewust waar te nemen hoe ons lichaamsbewustzijn instinctief functioneert. Zowel bij stress alsook bij gemak en welzijn. Hierdoor openen zich mogelijkheden ons instinctief lichaamsbewustzijn aan te sturen zodat we stress goed kunnen verwerken en rust en herstel kunnen ondersteunen. We worden bedreven in het scheppen van condities voor levendigheid en levenszin én voor momenten van rust en herstel. We ontwikkelen veerkracht.
Door neuro-sensitieve mindfulness leren we bewust te worden, bevriend te raken en samen ten werken met de instinctieve intelligentie van ons lichaam.
DE ONDERLIGGENDE DYNAMIEK
Dat houdt o.a. in dat we meer zicht krijgen op de onderliggende dynamiek van onze emoties en onze gedachten. We raken minder verstrikt in verklaringen en beoordelingen en hebben rechtstreeks toegang tot de achterliggende dynamiek die niet psychologisch is maar fysiologisch. Detecteert ons AZS dat we veilig zijn en onze omgeving ondersteunend? Dan zijn onze emoties ook rustig en onze gedachtewereld open en objectief. Detecteert ons AZS gevaar? Dan geeft dit onmiddellijk af op onze emoties en op de sfeer van onze gedachten, die defensief of oordelend worden.
IN VERBINDING – UIT VERBINDING
Ten slotte leert ons het AZS dat we geen eilanden zijn maar diep relationele wezens. Ons AZS is een relatiezintuig. Als we ons in verbinding voelen ervaren we veiligheid, als we ons uit verbinding voelen ervaren we onveiligheid. We leren de drie veilige en de drie onveilig staten kennen die het ritme van onze regulatie van moment tot moment bepalen.Door mindfulness hebben we een prachtig werktuig om dit bij onszelf te exploreren, de automatisch reacties steeds gemakkelijker op te merken én bij te sturen naar veiligheid en verbinding.
Geschreven door: Dorle Lommatzsch, hoofddocent van de Academie voor Open Bewustzijn.
Comments